لجبازی کودکان از دیدگاه روانشناسی یک رفتار طبیعی در فرآیند رشد آن‌ها است و اغلب در نتیجه‌ی عوامل مختلف روانی، اجتماعی، و شناختی بروز می‌کند. دلایل علمی این رفتار را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
۱. توسعه استقلال کودکان
- در سنین ۲ تا ۶ سالگی، کودکان در حال کشف هویت و توانایی‌های خود هستند. آن‌ها می‌خواهند استقلال خود را نشان دهند و تصمیم‌گیری کنند، حتی اگر این تصمیمات خلاف خواسته والدین باشد. لجبازی، راهی برای اعمال قدرت و اعلام استقلال است.
۲. رشد مهارت‌های زبانی و شناختی
- با افزایش مهارت‌های زبانی، کودکان توانایی بیشتری برای بیان خواسته‌ها و نیازهای خود پیدا می‌کنند. لجبازی گاهی نتیجه‌ی ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر است. اگر کودک نتواند خواسته‌هایش را به‌درستی بیان کند، ممکن است از لجاجت استفاده کند.
۳. احساس ناامنی کودکان یا نیاز به توجه
- اگر کودکان احساس کنند که به اندازه کافی توجه یا امنیت ندارند، ممکن است با لجبازی سعی کنند این نیازها را جبران کنند. برای آن‌ها حتی توجه منفی (مثل تنبیه یا دعوا) بهتر از بی‌توجهی است.
۴. محدودیت‌های ناعادلانه
- کودکان نسبت به محدودیت‌ها حساس هستند. اگر احساس کنند قوانین یا محدودیت‌های والدین سخت‌گیرانه یا ناعادلانه است، ممکن است با رفتارهای لجبازانه واکنش نشان دهند.
۵. مشکلات هیجانی
- کودکان هنوز توانایی کامل برای کنترل هیجانات خود ندارند. خشم، ناامیدی، یا خستگی می‌تواند باعث رفتارهای لجبازانه شود. به‌ویژه اگر نتوانند احساساتشان را به‌خوبی مدیریت کنند.
۶. تقلید کودکان از محیط
- کودکان رفتارهایی را که از والدین، مربیان، یا هم‌سالان می‌بینند تقلید می‌کنند. اگر در محیط خانه یا اطرافشان لجبازی دیده شود، ممکن است این رفتار را یاد بگیرند.
۷. مراحل رشد طبیعی کودک
- بر اساس نظریات روانشناسان رشد، مانند اریک اریکسون، دوران کودکی مراحلی دارد که در آن‌ها کودکان بین استقلال و وابستگی در نوسان هستند. لجبازی در این مرحله‌ها کاملاً طبیعی است.
۸. توجه به خواسته‌های فوری
- کودکان تمایل دارند خواسته‌هایشان فوراً برآورده شود. وقتی چیزی را می‌خواهند و با مخالفت مواجه می‌شوند، ممکن است لجبازی کنند تا به هدفشان برسند.
چگونه با لجبازی کودکان برخورد کنیم؟
- صبور باشید: عصبانیت یا واکنش شدید، لجبازی را تشدید می‌کند.
- گزینه‌ها بدهید: به کودک اجازه دهید بین دو گزینه که هر دو قابل قبول هستند، یکی را انتخاب کند.
- الگوی خوب باشید: رفتارهای آرام و منطقی خودتان تأثیر زیادی روی کودک دارد.
- تشویق مثبت: رفتارهای مثبت کودک را تقویت کنید.
- ایجاد قوانین واضح: قوانین ساده و قابل درک برای کودک وضع کنید و به آن‌ها پایبند بمانید.
- زمان‌بندی مناسب: در زمان‌هایی که کودک خسته یا گرسنه است، از تقاضاهای سخت بپرهیزید.
اگر لجبازی به حدی است که زندگی روزمره را مختل کرده یا باعث آسیب به خود یا دیگران می‌شود، مشاوره با یک متخصص روانشناس کودک پیشنهاد می‌شود. 😊
نوشته شده توسط :محسن جبارزاده
بازدیدها: ۱
